Vanmiddag heb ik me opgegeven voor een 'free walking tour' door de beruchtste wijk van Medellín, Comuna 13. Deze wijk is nu veel minder gevaarlijk dan het ooit was, maar je moet er nog steeds niet alleen heen gaan. De gidsen zijn vrijwilligers. Hun "loon" is de vrijwillige bijdrage van de deelnemers.
Verzamelen bij San Javier
Dat wordt haasten want de les is om 12.40 afgelopen en ik moet om 13.30 op het verzamelpunt zijn, estación San Javier. Daarvoor moet ik met 2 metro's. Dat ga ik niet redden, dus neem ik een ubertaxi. Dit kost me 4 euro (ja écht), maar dan ben ik wel op tijd. De groep telt 12 personen en Melissa is onze (Engelssprekende) gids. Zij is hier opgegroeid en kent de stad op haar duimpje. Er zijn stadsbussen, privé bussen en integrado bussen. De laatste zijn groen. Wij nemen deze naar Comuna 13. De chauffeurs hebben altijd haast, ook de onze en wacht niet tot je zit. Mijn hemel en dan die vering! We worden op en neer gegooid en ik ben blij als we er zijn.
Geschiedenis
Voordat we de wijk in gaan vertelt Melissa over de geschiedenis. Comuna 13 is een overbevolkte wijk gebouwd op de berghellingen. De straatarme mensen wonen in huizen die hutje bij mutje gestapeld en op en in elkaar gebouwd zijn. Je weet niet wat je ziet! Bijna ontoegankelijk voor politie en regering. Hierom én omdat het dichtbij de San Juan snelweg ligt heeft Escobar de hele wijk toendertijd overgenomen om uit zicht zijn "drugskartel" te kunnen leiden.
Het geweld begon pas na de dood van Escobar in 1993. Guerrilla's, paramilitairen, combo's (lokale straatbendes), allemaal wilden ze de macht en overal waren onzichtbare grenzen, ging je erover was je of vrij of dood. De regering sloot een deal met de paramilitairen om de guerrilla te stoppen (Operatie Orion) en gingen in 2002 samen Comuna 13 in op zoek naar FARC- en ELN-leden. Gevolg, honderden burgers gedood en vermist en evenzoveel tragische herinneringen voor de bewoners. De paramilitairen werden beloond en vrijgelaten in Comuna 13. Drugshandel, afpersing en ontvoeringen gingen door. In 2008 grepen de combo's de macht met veel bloedvergieten. Uiteindelijk een wapenstilstand in 2013.
Roltrappen en muurschilderingen
Inmiddels is de wijk verbeterd o.a. door roltrappen, er zijn er 7 die in 1e instantie voor de bewoners zelf zijn aangelegd zodat zij niet meer de heuvels op hoefden te klimmen. Was drugs en criminaliteit voorheen hun toekomst nu hopen jongeren als artiest een beter bestaan op te kunnen bouwen. Plaatselijke kunstenaars vertellen het verhaal van de mensen uit deze wijk met graffiti en muurschilderingen. Op zoveel verschillende manieren worden verdriet, woede, hoop, verleden en toekomst uitgebeeld. Heel knap en het maakt de wijk kleurrijk. Een groep jongeren, plaatselijk bekend, voert voor de toeristen hun streetdance repertoire op.
Training
De wandeling duurt zo'n 4 uur, goede training, want ook al zijn er roltrappen, klimmen moet je toch. Na afloop ga ik met de metro terug naar Poblado. Inmiddels is het piek uur, hora pica, gelukkig meer Poblado uit dan in en heb ik er niet zo'n last van. Maar wat een rijen om de metro in te komen! Vlakbij het station ga ik wat eten bij een van de eettentjes bij de grote supermarkt. Terug op de school eerst een bakkie koffie!!
door Ria | Comuna 13, Medellín, Colombia